Zesłanie Ducha Świętego, zwane potocznie Zielonymi Świątkami, to jedno z najstarszych i najradośniejszych świąt w kalendarzu chrześcijańskim. Obchodzone jest w siedem tygodni (czyli 50 dni) po Wielkanocy i zamyka okres wielkanocny. Święto upamiętnia moment zesłania Ducha Świętego na apostołów zgromadzonych w Wieczerniku, co według Dziejów Apostolskich dało początek Kościołowi chrześcijańskiemu.
Według Dziejów Apostolskich (Dz 2,1–4) apostołowie doświadczyli zstąpienia Ducha Świętego w dniu żydowskiego święta Szawuot, co miało wymiar zarówno religijny, jak i kulturowy.
Działanie Ducha Świętego objawiło się w mowie „w różnych językach”, co uważane jest za symbol uniwersalnego przesłania Kościoła.
Symbolika liczby 50
W tradycji żydowskiej pięćdziesiąty dzień po Paschale (wielkanocnym baranku) to Święto Tygodni – Szawuot, upamiętniające przekazanie Prawa Mojżeszowi. Chrześcijaństwo nadało temu dniu głębszy wymiar – duchowego odrodzenia i utwierdzenia wspólnoty wiernych.
Nazwa „Zielone Świątki”
W wielu regionach Polski święto to zyskało przydomek „Zielonych Świątek” z uwagi na bogactwo dekoracji z młodych gałązek, kwiatów i ziół. Zieleń symbolizuje życie, odrodzenie, urodzaj i obecność Ducha Świętego.
Tradycje i zwyczaje ogólnopolskie
Dekoracja kościołów i domów
Wiele parafii przyozdabia wnętrza świątyń zielonymi gałązkami jałowca, bukszpanu, bazi oraz wiosennymi kwiatami. W domach przy wejściu wieszano duże, zielone wieńce, które miały chronić dobytek przed chorobami i nieszczęściem.
Procesje i nabożeństwa
W niedzielę zielonych świątek odbywają się uroczyste procesje eucharystyczne i majowe śpiewy, a w niektórych okolicach tradycyjnie śpiewa się pieśni ku czci Ducha Świętego.
Święcenie wody i ziół
W wielu kościołach błogosławi się wody chrzcielne oraz zioła, które wierni zabierają do domów, wierząc w ich lecznicze i ochronne właściwości.
Palenie ognisk i plecenie wianków
Tradycją jest palenie ognisk tego dnia i plecenie wianków z gałązek, którymi następnie obdarowuje się sąsiadów, by zapewnić im pomyślność.
Zielone Świątki to święto głębokiej symboliki i radości życia. Łączy w sobie elementy biblijne, pogańskie pozostałości dawnych obrzędów wiosennych oraz bogate lokalne zwyczaje. W Polsce, a zwłaszcza w regionach Podhala i Pienin, tradycje te zachowały swoje unikatowe barwy – od wieńców pasterskich, poprzez obrzędy nad wodą, aż po pełne melodii biesiady góralskie. Dzięki temu Zielone Świątki stanowią nie tylko moment duchowego przeżycia, ale też okazję do podtrzymywania i przekazywania kulturowego dziedzictwa kolejnym pokoleniom.
