Kto ma owce, ten ma co chce – mawiano niegdyś… Owce towarzyszą góralom od stuleci, stanowiąc nieodłączny element ich życia oraz podstawę bogactwa kulturowego regionu Pienin. Ich hodowla zawsze należała tu do głównych form tradycyjnej gospodarki rolniczej. Początki pasterstwa w Pieninach sięgają XV w. i związane są z przybyciem na te tereny ludności wołoskiej. To właśnie Wołochom zawdzięczamy całą kulturę pasterską. Do dziś na pienińskich halach, łąkach i polanach możemy oglądać piękne stada owiec, a także baców i juhasów.
23-go kwietnia, na świętego Wojciecha patrona pasterzy, zgodnie z tradycją rozpoczyna się wypas owiec na górskich halach, który kończy się 29 września, w świętego Michała. Ich powrót, to wielkie, folklorystyczne wydarzenie, które jest świetną okazją do tego, by zapoznać się z tradycjami pasterskimi.
Najbardziej widowiskowy i malowniczy Redyk w samym sercu Pienin odbędzie się już 11 i 12 października. To niezwykłe święto promujące kulturę i zwyczaje Górali Pienińskich oraz tradycje pasterskie. Będziecie mogli podziwiać pędzące przez ulice owce prowadzone przez baców, juhasów, psy pasterskie przy akompaniamencie góralskiej muzyki. Wraz z nimi mknące dorożki, pięknie ubrani górale pienińscy oraz barwna banderia konna. Usłyszycie beczenie owieczek, tupot kopytek, dzwonienie dzwonków i nawoływania baców. Odbędą się także imprezy plenerowe, podczas których wystąpią regionalne zespoły oraz gwiazdy polskiej estrady.
Jesienny Redyk, w Szczawnicy cieszy się olbrzymią popularnością. To jedno z najbardziej widowiskowych i tradycyjnych świąt obchodzonych w polskich górach. Pozwala ono turystom cieszyć się pięknymi widokami, ale także poznawać lokalne tradycje i kulturę pasterską.
A czy wiecie, że:
-Do czasów I wojny światowej obowiązywał wspólny wypas owiec, a organizacją takiego wypasu zajmowała się cała społeczność?
-Kiedyś odbywał się przetarg na bacę, a zostać nim mógł tylko doświadczony człowiek, który musiał znać się na hodowli, weterynarii i na magii pasterskiej i być godnym zaufania wśród społeczności?
-Pierwszy Redyk z Tatr odbył się w maju 1948 roku, w którym wzięło udział prawie 8 tysięcy owiec?
-Kobiety mogły wejść na bacówkę dopiero po św. Janie, bowiem kobieta na Bacówce przynosiła nieszczęście?
-Po św. Janie owce dają dużo mniej mleka, bo” św. Jon zabiero mleka dzbon”?
-Pierwsze po dotarciu na wypas było rozpalenie przez bacę watry– czyli ogniska, które miało się palić przez cały czas wypasu?
-Baca znał specjalne zabiegi chroniące stado i zapewniające dobry i udany wypas, a wiedza magiczna przekazywana była z pokolenia na pokolenia?
-Tradycyjny wypas ma też ogromne znaczenie dla utrzymania walorów krajobrazowych i przyrodniczych naszych gór – zapobiega zarastaniu polan i hal?
Zapraszamy na niesamowite spotkanie z kulturą pasterską, która jest wciąż żywa w Pieninach.
Szczegółowy program już wkrótce na profilu Organizatora Szczawnica – Centrum Kultury, Sportu i Promocji.
Śledź Nas na FB https://www.facebook.com/CKSiPSzczawnica/
źródło: UM sSczawnica
