W marcu br. Narodowy Bank Polski wybił kolejną monetę ze srebra z serii „Żołnierze Niezłomni”. Rewers zdobi wizerunek Józefa Kurasia. Dodatkowo monetę zdobi kolorowa flaga Polski. Moneta o nominale 10 złotych weszła do przedsprzedaży 20 marca. Przeciw wybiciu monety z wizerunkiem „Ognia” podpisując list otwarty przeciwiają się organizacje żydowskie oraz część badaczy i historyków.
List otwarty badaczy, środowisk i organizacji żydowskich w sprawie emisji przez Narodowy Bank Polski monety „Zachowali się jak trzeba” z wizerunkiem Józefa Kurasia pseudonim „Ogień”.
Szanowni Państwo,
jako historycy, jako reprezentanci środowisk żydowskich i organizacji społecznych działających na rzecz tolerancji i wzajemnego szacunku oraz Żydzi – kombatanci, nie możemy milczeć, gdy Narodowy Bank Polski wybija i promuje monetę ku czci Józefa Kurasia. Postaci, której działalność – nawet biorąc pod uwagę wyjątkowy kontekst historyczny – dalece odbiega od wizerunku bohatera zasługującego na szczególną cześć i narodową pamięć. Szczególnie, gdy weźmie się pod uwagę, że dzieje się to na miesiąc przed oficjalnymi, państwowymi obchodami 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.
Powojenne Podhale było miejscem, gdzie antyżydowska przemoc przybrała drastyczne formy. Za część dokonanych tam zbrodni odpowiadają bojowcy oddziału „Błyskawica” dowodzonego przez majora Józefa Kurasia „Ognia”. Opisując jedną z nich, popełnioną 2 maja, podkomendny „Ognia” Jan Batkiewicz „Śmigły” zeznał:
„Po wydaniu rozkazu przeze mnie strzelali wszyscy do wymienionych obywateli narodowości żydowskiej. […]. Dokumentów nie zabieraliśmy, tylko żywność, która znajdowała się na samochodzie, i części garderoby”.
Zamordowanie zatrzymywanych Żydów było, obok ich ograbienia, jednym z głównych celów żołnierzy. Nie była to jedyna zbrodnia na Żydach popełniona przez oddział podległy Kurasiowi. Wśród ofiar oddziału byli nie tylko mężczyźni, ale również kobiety i dzieci, często osoby, które ze strachu przed narastającym w Polsce antysemityzmem starały się uciec z powojennej Polski do Czechosłowacji.
Pod pojęciem „Żołnierzy Niezłomnych” kryje się zarówno działalność tych, którzy nie godząc się na dyktat Związku Sowieckiego nie rzucili broni i walczyli dalej z przedstawicielami komunistycznej władzy, jak i osób, które w imię nacjonalistycznych haseł mordowały przedstawicieli wszelkich mniejszości narodowych żyjących od wieków w Polsce. Mają oni na sumieniu śmierć niewinnych cywili. Mieszanie tych postaw i postaci jest fałszowaniem historii oraz manipulowaniem zbiorową pamięcią.
Tysiące Polaków w czasie wojny i po niej „zachowało się jak trzeba”. Nie należy do nich jednak Józef Kuraś ps. „Ogień”. Pamiętajmy, że postać ta zapisała się po czarnej stronie historii.
Anna Bakuła, Skarbnik Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie
Wit Derkowski, Członek Zarządu B’nai B’rith Loża Polska
Patrycja Dołowy, JCC Warszawa
Anna Dodziuk, Członek Zarządu B’nai B’rith Loża Polska, Członkini Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie
Prof. Barbara Engelking, Centrum Badań Nad Zagładą Żydów, IFiS PAN
Andrzej Friedman, Przewodniczący Zarządu B’nai B’rith Loża Polska
Andrzej Folwarczny, Prezes Forum Dialogu
Jan Grabowski, PhD; Fellow, Royal Society of Canada
Jewish Community Center
Konstanty Gebert
Krzysztof Hegemejer, Członek Zarządu B’nai B’rith Loża Polska
Artur Hofman, Prezes TSKŻ
Zofia Jankiewicz, Członek Zarządu B’nai B’rith Loża Polska
Marian Kalwary, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Żydów Kombatantów
Sylwia Kędzierska-Jasik, Przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie
Sergiusz Kowalski, B’nai B’rith Loża Polska
Elżbieta Magenheim, Członkini GWŻ w Warszawie
Grażyna Majer, Członkini Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie
Michał Majewski, Dyrektor Operacyjny Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce
Katarzyna Markusz, portal Jewish.pl
Piotr Nawrocki, Członek Zarządu B’nai B’rith Loża Polska
Eliza Panek, Członkini Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie
Dr Karolina Panz
Krzysztof Persak, Historyk Muzeum POLIN
Elżbieta Petrajtis-O’Neill
Piotr Puchta, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego
Dr Sebastian Rejak, Dyrektor American Jewish Committee Central Europe
Anda Rottenberg
Sebastian Rudol, JCC Kraków
Marta Saracyn, JCC Warszawa
Paula Sawicka, Przewodnicząca Rady Programowej Otwarta Rzeczpospolita
Michael Schudrich, Naczelny Rabin Polski
Magdalena Smoczyńska
Remigiusz Sosnowski, Członek Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie
Albert Stankowski, Członek Zarządu TSKŻ
Zygmunt Stępiński, Dyrektor Muzeum POLIN
Prof. Dariusz Stola, Historyk, Instytut Studiów Politycznych Polska Akademia Nauk
Alina Świdowska wraz z Zarządem Stowarzyszenia Drugie Pokolenie – Potomkowie Ocalałych z Holokaustu
Gołda Tencer, Fundacja Shalom
Prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir, Polska Akademia Nauk
Michał Trębacz, Historyk Muzeum POLIN
Marian Turski, Przewodniczący Rady Muzeum POLIN
Tomasz Ulatowski
Katarzyna Winiarska, Fundacja Edukacyjna Jacka Kuronia / Wirtualne Muzeum Historii Żydów w Białowieży
Piotr Wiślicki, Przewodniczący Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce
Natalia Woroszylska, Członkini Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita
Witold Wrzosiński, Członek Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie
Ludwika Wujec, Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita
Damian Wutke, Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita
źródło: polin.pl
