Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) – dnia 29 października 1909 roku został zatwierdzony przez galicyjskie Namiestnictwo we Lwowie statut pogotowia i dzień ten został przyjęty jako oficjalna data powstania TOPR. Za znak przyjęto błękitny krzyż na białym polu. 11 grudnia 1909 roku dokonano wyboru pierwszego zarządu TOPR, którego prezesem został dr Kazimierz Dłuski. Naczelnikiem Straży Ratunkowej został Mariusz Zaruski, a jego zastępcą Klemens Bachleda.
Już jednak we wrześniu 1908 roku przeprowadzono pierwszą, poważną, zorganizowaną akcję ratunkową sprowadzając turystę z Buczynowych Turni. Do czasu oficjalnego zarejestrowania TOPR przeprowadzono jeszcze 7 akcji ratunkowych. Celem Towarzystwa było od początku poszukiwanie zaginionych turystów i niesienie pierwszej pomocy w nieszczęśliwych wypadkach na obszarze Tatr.
Losy TOPR nierozerwalnie związane były ze skomplikowaną sytuacją w tej części Europy. Pierwsza i Druga Wojna Światowa, czasy Polski Ludowej w sposób oczywisty wpływały na losy ludzi związanych z TOPR. Wielu z nich straciło życie na frontach wojen światowych, część zginęła w obozach koncentracyjnych, a część zaginęła bez śladu. Zawsze jednak TOPR realizował swe podstawowe zadania ratowania w górach wszystkich którzy potrzebowali pomocy. W czasie Drugiej Wojny Światowej pod nazwą „FREIWILLIGE TATRA BERGWACHT Zakopane TOPR”, a od 1952 do 1991 w ramach struktur GOPR jako Grupa Tatrzańska.
W grudniu 1991 roku organizacja powróciła do swej historycznej nazwy, a w 1999 TOPR została członkiem międzynarodowej organizacji ratownictwa alpejskiego ICAR, będąc w 2004 oraz 2019 roku gospodarzem dorocznego Kongresu, który odbył się w Zakopanem.
Dzisiejszy TOPR to nowoczesna, profesjonalna organizacja ratownicza zatrudniająca wysokiej klasy specjalistów ratownictwa górskiego, wspieranych przez dobrze wyszkolonych wolontariuszy. Specyfiką TOPR jest prowadzenie wszelkich form ratownictwa górskiego poczynając od ratownictwa na zorganizowanych terenach narciarskich, przez ratownictwo jaskiniowe wraz z działaniami nurkowymi i pirotechnicznymi, ratownictwo ścianowe i lawinowe wraz z psami lawinowymi po ratownictwo z powietrza. Rocznie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich interweniujemy średnio około 3000 razy. Dominują wypadki na stokach narciarskich. Przeprowadzamy ponad 1200 akcji ratunkowych w górach w tym około połowa stanowi poważne działania ratownicze. Stowarzyszenie liczy ponad 300 członków z tego ok. 200 to członkowie tzw. Straży Ratunkowej czyli ratownicy posiadający odpowiednie umiejętności, wyposażenie i stan zdrowia do podejmowania działań ratowniczych. W skład Straży Ratunkowej wchodzi 48 ratowników zawodowych (43 etaty sponsorowane są przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, a pozostałe przez Tatrzański Park Narodowy).
Pozostali członkowie to ratownicy „w stanie spoczynku”, którzy jednak nadal uczestniczą czynnie w życiu organizacji pełniąc dyżury informacyjne i wspierając inne działania statutowe. Od 1990 roku działania TOPR wspierane są przez Fundacja Ratownictwa Tatrzańskiego TOPR.
Działania TOPR wspierane są również przez naszych sponsorów: