Zakład Przyrodoleczniczy w Szczawnicy przy ulicy Zdrojowej niedaleko Placu Dietla to jeden z najbardziej znanych obiektów w Szczawnicy, który przez dekady odgrywał kluczową rolę w leczeniu i rehabilitacji kuracjuszy z całej Polski. Dzisiaj, od ponad kilkudziesięciu lat jest w stanie totalnej ruiny i nie wiadomo czy powróci do swojej niegdysiejszej świetności.
Budowa Zakładu Przyrodoleczniczego rozpoczęła się w 1963 roku przy ulicy Zdrojowej 26 w Szczawnicy, a jego otwarcie nastąpiło w 1973 roku. Projekt zakładu stworzył w 1961 roku architekt Mieczysław Gliszczyński. Obiekt został zaprojektowany jako nowoczesny kompleks leczniczy, w którym skupiono całą bazę zabiegową uzdrowiska: kąpiele, inhalacje, fizykoterapię i masaże. Nowy kompleks sanatoryjny mógł obsłużyć nawet 2400 kuracjuszy dziennie, oferując szeroki zakres zabiegów leczniczych.
Zakład był częścią większego planu rozwoju Szczawnicy jako uzdrowiska, które w latach powojennych zyskało status miasta (w 1962 roku) i stało się popularnym miejscem leczenia chorób układu oddechowego i reumatycznych.
Kompleks składał się z trzech części: głównego budynku z tarasem i kawiarnią „Aida” o charakterystycznej stożkowej formie, budynku zabiegowego oraz przychodni. Budynek posiadał trzy piętra oraz kilka mniejszych, parterowych budynków w sąsiedztwie głównego budynku, w których znajdowały się gabinety rehabilitacyjne. Na drugim piętrze głównego budynku znajdował się basen oraz kilkanaście pomieszczeń. Na poszczególne kondygnacje głównego budynku można było się dostać schodami w specjalnej przeszklonej wieży.
Na dachu budynku znajdował się taras widokowy, z którego rozpościerał się widok na pienińskie krajobrazy. W okresie funkcjonowania kompleksu na widokowym tarasie działała restauracja, w której można było zamówić smaczne dania i delektować się nimi, patrząc na górskie krajobrazy. Wnętrza zdobiły m.in. mozaiki ceramiczne autorstwa Krzysztofa Henisza, z których jedna została zabezpieczona i przeniesiona do Muzeum Narodowego w Krakowie.
W Zakładzie Przyrodoleczniczym oferowano różnorodne zabiegi balneologiczne, w tym unikatowe komory solankowo-celkowe wykorzystywane w leczeniu astmy.
Pogarszanie się stanu technicznego obiektu zaczęło się w latach 80. XX wieku i było związane z brakiem odpowiednich remontów i inwestycji. W latach 90. sytuacja techniczna obiektu znacznie się pogorszyła co w efekcie finalnym doprowadziło do jego zamknięcia.
Od tego czasu budynek, który codziennie mijają turyści zmierzający na Plac Dietla ulicą Zdrojową popada w coraz większą ruinę i sukcesywnie zarasta różnego rodzaju roślinnością. Z okien wyrastają już w nim drzewa. Aby nikt nie dostał się do jego wnętrza wokół budynku zostało ustawione metalowe ogrodzenie.
Jednym z ostatnich fotografów odwiedzających obiekt w środku był w roku 2014 Mateusz Bigaj, którego zdjęcia z tamtego okresu prezentujemy w tym artykule. Więcej zdjęć można zobaczyć na blogu autora pod adresem : https://mateuszbigaj-urbex.blogspot.com/
Zakład Przyrodoleczniczy w Szczawnicy stanowił kiedyś ważny element funkcjonowania uzdrowiska. Gdyby udało się zrealizować jego rewitalizacja mogłoby to przyczynić się do ożywienia turystyki zdrowotnej w Pieninach i przywrócenia Szczawnicy jej dawnego blasku jako renomowanego uzdrowiska.
Zakład Przyrodoleczniczy przy ul. Zdrojowej w Szczawnicy w obiektywie Mateusza Bigaja (2014)
https://mateuszbigaj-urbex.blogspot.com/ (2) Facebook
