38 lat temu, 26 kwietnia 1986 roku, doszło do wybuchu w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie. W wyniku przegrzania reaktora doszło do wybuchu wodoru, pożaru oraz rozprzestrzenienia się substancji promieniotwórczych. Z powodu odniesionych ran oraz w wyniku napromieniowania zginęło wówczas 31 osób, a ponad 200 zachorowało na chorobę popromienną. Około tysiąca osób, głównie ratowników i pracowników elektrowni otrzymało duże dawki promieniowania. Po katastrofie ewakuowano i wysiedlono około 350 tysięcy osób, mieszkających w promieniu 100 kilometrów od miejsca wybuchu.
Wybuch w Czarnobylu była to największa katastrofa w historii energetyki jądrowej i jedna z największych katastrof przemysłowych XX wieku. Doszło wówczas do przegrzania i częściowego stopienia rdzenia reaktora i chemicznego wybuchu wodoru powstałego w wyniku nieprawidłowo przeprowadzonego testu bezpieczeństwa układu chłodzenia reaktora, w wyniku czego została rozerwana obudowa reaktora i budynek, w którym się mieścił. W wyniku awarii skażeniu promieniotwórczemu uległ obszar od 125 000 do 146 000 km² terenu na pograniczu Białorusi, Ukrainy i Rosji, a wyemitowana z uszkodzonego reaktora chmura radioaktywna rozprzestrzeniła się po całej Europie.
Po awarii w Czarnobylu celu zapobieżenia wchłanianiu radioaktywnego izotopu jodu 131I z opadów promieniotwórczych powstałych w wyniku wybuchu i pożaru elektrowni dzieciom w polskich szkołach podawano płyn Lugola – wodny roztwór czystego jodu w jodku potasu. Nadwyżki jodu przyjęte w płynie Lugola miały za zadanie powstrzymywać wbudowywanie radioaktywnych izotopów jodu w hormony tarczycowe – tyroksynę i trójjodotyroninę (profilaktyka raka tarczycy). Był to jeden z przypadków w PRL, kiedy władze polskie mimo początkowych oficjalnych zaprzeczeń strony radzieckiej podjęły działania wbrew ich zaleceniom, ale w interesie własnych obywateli. Z perspektywy czasu zastosowanie płynu Lugola było zbędne.
Przed awarią Czarnobyl zamieszkiwało około 15 tysięcy ludzi. Obecnie mieszka tam (czasowo, w systemie zmianowym) około 2,5 tysiąca osób – zarówno naukowców, pracowników różnych instytucji, wyspecjalizowanych przewodników, jak również ludzi pracujących w sektorze turystyczno-usługowym. Ukraińskie normy dotyczące czasu przebywania ludzi na terenie Strefy Wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej („zony”) ograniczają czas ich obecności do czterech dni, po których muszą nastąpić trzy dni obowiązkowego przebywania poza strefą. Naukowcy mogą przebywać w Czarnobylu bez przerwy przez dwa tygodnie; po upływie tego czasu wyjeżdżają na miesiąc, a ich miejsce ewentualnie zajmują kolejni naukowcy aż do ich powrotu.
W artykule wykorzystano informacje z wikipedia.pl /fot. pixabay
