121 lat temu urodził się prof. Eugeniusz Pawłowski – badacz m.in. gwary sromowieckiej

13 grudnia 1902 w Krakowie urodził się Pawłowski Eugeniusz – profesor WSP w Krakowie, językoznawca, wybitny onomasta (specjalista od nauk o nazwach geograficznych i osobowych) i dialektolog, harcmistrz oraz nauczyciel sądeckich szkół. Często gościł w Sromowcach Wyżnych skąd pochodziła jego żona Kazimiera, córka prof. Wojciecha Janczego. Zmarł 11 listopada 1986 w Nowym Sączu.

Prof. Eugeniusz Pawłowski odbył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1924 na Wydziale Filozofii, doktorat uzyskał w roku 1950, a stopień docenta w 1964. W latach 1924-61 był nauczycielem szkół średnich w Nowym Sączu (w czasie okupacji w tajnym nauczaniu), od 1961 był wykładowcą w WSP w Krakowie.

Prof. Eugeniusz Pawłowski (pierwszy z prawej) w obozie z harcerzami na Popiesce.
Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani

W 1925 roku ożenił się z Kazimierą Janczy (1903-1991), córką prof. Wojciecha Janczego z Sromowiec Wyżnych. Małżeństwo doczekało się dwóch córek : Ireny Marii (ur. 1926 r) i Zofii Stanisławy (ur. 1928 r.). Rodzina intensywnie zaangażowała się w działąlność harcerską prężnie działającą za sprawą Olgi Małkowskiej w Sromowcach Wyżnych.

Prof. Eugeniusz Pawłowski na wycieczce z Kazimierą i Zofią Janczy. 1917 rok/
Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani

Już w latach międzywojennych Eugeniusz Pawłowski interesował się podhalańską kulturą ludową i regionalizmem. Z dziedzin tych ogłosił w 1927-1936 m.in. w „Gazecie Podhalańskiej” i „Gazecie Podhala” liczne artykuły, opowiadania gwarowe, recenzje.

Od prawej: Profesor hm. Eugeniusz Pawłowski – językoznawca gwary i dialektolologii Podhala, hm. Zofia Janczy – jedna z trzech twórczyń żeńskiej tajnej drużyny starszych harcerek „MURY” w obozie koncentracyjnym Ravensbrück, hm. Kazimiera Janczy (siostra Zofii i żona Profesora), na Krupówkach w latach trzydziestych. Kazimiera i Zofia obok Władysławy były córkami Prof. Wojciecha Janczego i Emy. Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani.

Eugeniusz Pawłowski był m.in. twórcą widowisk scenicznych inspirowanych kulturą regionalną oraz autorem szeregu prac dotyczących gwary z terenów Sądecczyzny, Podtatrza i Podhala.

Sporo miejsca w swojej pracy naukowej poświęcił m.in. gwarze Sromowiec Wyżnych w których często przebywał, gwarze łapszańskiej czy gwarze podhalańskiej.

Fot. ze zbiorów Tomasza Bani

Harcerze w Pieninach 1946 /fot. ze zbiorów Tomasza Bani. Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani
Prof. Eugeniusz Pawłowski w Morskim Oku około 1920r. Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani
Profesor Eugeniusz Pawłowski na wycieczce w Morskim Oku z żoną Kazimierą i córkami Ireną i Zofią. 19 sierpnia 1938r. Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani
Irena (Maria) Pawłowska, ubrana w strój góralki, córka Prof. Eugeniusza i Kazimiery 1940r. Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani

Na spływie (na wesoło), początek lat trzydziestych. Na pierwszej ławce, pierwsza z lewej Zofia Janczy (córka Prof. Wojciecha Janczego, na tylnej ławce pierwsza w lewej – druga córka Władysława Janczy). Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani

Obozowisko harcerskie za Popieską. Zdjęcie ze zbiorów rodzinnych Tomasza Bani
Shares